1. Rys historyczny naszej szkoły w latach 1874 - 1918
2. Działalność Państwowej Szkoły Przemysłowej w latach 1918 - 1945
3. Działalność Państwowej Szkoły w latach 1945 - 1950
4. Powstanie i dzieje TME w latach 1950 - 1972
5. Działalność Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 w latach 1972 - 1997
6. Powstanie i działalność Centrum Kształcenia Ustawicznego w latach 1974 - 1997
7. Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych

Naszym patronem jest Jędrzej Śniadecki 

 

 

1. Rys historyczny naszej szkoły w latach 1874 - 1918.

Historia naszej szkoły sięga roku 1862, kiedy to została założona w Bielsku prywatna szkoła mistrzów tkackich. W roku 1872 opiekę nad szkołą przejmuje miasto, a w roku 1874 Miejska Szkoła Tkacka zostaje upaństwowiona i przyłączona do Państwowej Szkoły Zawodowej. Uczęszczających tam uczniów kształcono na dwóch wydziałach: budowlanym i mechaniczno - technicznym.

Austriackie ministerstwo oświaty widziało potrzebę utworzenia w Bielsku szkoły mogącej sprostać intensywnemu rozwojowi przemysłu włókienniczego i maszynowego, jaki dokonywał się w tym rejonie pod koniec XIX stulecia. W ramach restrukturyzacji oświaty w 1881r. PSZ przemianowano na Państwową Wyższą Szkołę Przemysłową oraz utworzono nowe kierunki kształcenia na wydziałach: mechanicznym i chemiczno - farbiarskim. Poza tym w póĽniejszych latach organizowano w szkole liczne kursy mistrzów: mechaników, ślusarzy, tkaczy i farbiarzy.

Nie mamy pełnej dokumentacji na temat lokalizacji Państwowej Wyższej Szkoły Przemysłowej. Bardzo prawdopodobne, iż z braku oddzielnego budynku działalność swoją prowadziła w suterenach naszego obecnego budynku, zajmowanego w owym czasie przez niemiecką szkołę średnią. Trudne warunki lokalowe Państwowej Wyższej Szkoły Przemysłowej nie dawały możliwości pełnego rozwoju tej placówki. Pomieszczenia znajdujące się w suterenach ledwie starczały na zorganizowanie klas. Nie mogło więc być mowy o laboratoriach czy pracowniach.

Swojego własnego budynku Państwowa Wyższa Szkoła Przemysłowa doczekała się dosłownie w przeddzień wybuchu I wojny światowej, tzn. we wrześniu 1913 r. Był to nowo wybudowany gmach zajmowany obecnie przez Bielską Szkołę Przemysłową przy ul. Sixta 20. Wraz z nowym budynkiem szkoły oddano do użytku nowo zbudowane warsztaty szkolne z działami:

- włókienniczym,

- farbiarskim,

- mechanicznym.

Od 1913 r. w Państwowej Wyższej Szkole Przemysłowej kształcono tylko na dwóch kierunkach:

- mechanicznym,

- włókienniczym.

Od samego początku istnienia szkoły dochodziło w niej do konfliktów na tle językowym. Zgodnie z zarządzeniami austriackiego ministerstwa oświaty w szkole od początku jej istnienia nauczycielami i wykładowcami byli Niemcy i Austriacy, a językiem wykładowym był język niemiecki. Polscy uczniowie, których zawsze była zdecydowana większość, walczyli na różne sposoby o wprowadzenie do programu nauczania języka polskiego. Dzięki tym zabiegom w roku szkolnym 1910/11 wprowadzono do szkoły język polski jako przedmiot nadobowiązkowy, a w latach pierwszej wojny światowej poszerzono jego wymiar godzinowy.


2. Działalność Państwowej Szkoły Przemysłowej w latach 1918 - 1945

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej i rozpadzie Austro-Węgier kuratelę nad Państwową Wyższą szkołą Przemysłową objęła Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego i na podstawie jej dyrektyw, dotyczących dalszej działalności PWSP, oddzielono klasy niemieckie od klas polskich. Największy wkład w organizowanie polskich klas mieli inż. K. Staś i prof. Karol Rybarski. W roku 1919 Rada Narodowa zarządziła otwarcie pojedynczych klas polskich przy Państwowej Wyższej Szkole Przemysłowej. W ten sposób położono podwaliny pod polską Szkołę Przemysłową. Już w 1920 roku nastąpiło zrównanie klas polskich z klasami niemieckimi, a prof. Rybarskiemu powierzono kierownictwo klas polskich. 31 sierpnia Rada Narodowa w Cieszynie podjęła uchwałę nadającą polskim klasom Państwowej Wyższej Szkoły Przemysłowej "charakter głównego zakładu".

Ze względów historycznych i geograficznych ludność Bielska była podzielona pod względem narodowościowym. Długoletnia przynależność miasta do Austro-Węgier spowodowała, że zdecydowana większość mieszkańców Bielska (ok. 70% z 25 tysięcy) deklarowała narodowość niemiecką lub żydowską ( z przewagą niemieckiej). Toteż dążenia do zrównania wpierw w prawach klas niemieckich i polskich, a dopiero póĽniej walka o jak największą polskość szkoły, wydają się posunięciami przemyślanymi i dobrze zaplanowanymi.

Nasza szkoła posiada w swojej historii wiele momentów i wydarzeń przełomowych. Niewątpliwie najciekawszym wydarzeniem w historii tej szkoły jest bunt młodzieży polskiej. 10 paĽdziernika 1922 roku polscy uczniowie Państwowej Wyższej Szkoły Przemysłowej zorganizowali strajk okupacyjny, domagając się wprowadzenia języka polskiego jako języka urzędowego i wykładowego oraz polskiej struktury organizacyjnej szkoły i kierownictwa. Z tego powodu szkoła nie była czynna aż trzy tygodnie. Nie tylko mieszkańcy Bielska i okolic stanęli po stronie uczniów. Poparcie dla strajkujących napływało również z wielu polskich miast. Powołując się na żądania społeczeństwa polskiego, Wydział Oświecenia Publicznego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, któremu podlegała szkoła, mógł rozpocząć likwidację klas i struktur niemieckich (trwającą do 1926 roku).

Rok szkolny 1922/23 miał w historii szkoły szczególny charakter. Zmiany, jakie wtedy nastąpiły, nadały szkole nowy charakter. Przede wszystkim Państwowa Wyższa Szkoła Przemysłowa stała się polską szkoła. Zmieniono nazwę szkoły. Na miejsce Państwowej Wyższej Szkoły Przemysłowej wprowadzono Państwową Szkołę Przemysłową. Nowo mianowany dyrektor, inż. Jerzy Stonawski, wywierał decydujący wpływ na rozwój szkoły. W 1923 roku odbył się pierwszy egzamin dojrzałości klas polskich.

W okresie, w którym kierował szkołą dyrektor Stonawski, prowadziła ona przeważnie dwa wydziały:

-włókienniczy

-mechaniczny (oba czteroletnie).

Równocześnie prowadzono w szkole wiele kursów 2- letnich: elektrotechniczny, budowlany i kupiecki. Stan liczebny wynosił w różnych latach 700 - 1000 uczniów. Wtedy też wyposażono Państwową Szkołę Przemysłową w bogate zbiory literatury zawodowej i pięknej oraz pomoce naukowe warsztatowe i laboratoryjne. Od nowa urządzono warsztaty szkolne. Wyposażono narzędziownię, hartownię, formiernię i galwanizernię. Były to jedyne tego typu warsztaty elektromechaniczne w Polsce.

Urządzono laboratorium wytrzymałości materiałów, poszerzono warsztaty budowlane. Zmodernizowano przestarzały system ogrzewania. Wybudowano również wiele nowych obiektów, tj. salę gimnastyczną, boisko do tenisa, strzelnicę, garaże samochodowe.

Dzięki bardzo wysokiemu poziomowi nauczania przedmiotów ogólnych i zawodowych oraz efektom wychowawczym bielska "przemysłówka" stała się jedną z najlepszych placówek oświatowych w kraju, szeroko znaną także poza jego granicami. Zasługi w tak ogromnym rozwoju szkoły miał nie tylko dyrektor Stonawski, ale również nauczyciele i wykładowcy: inż. S. Chlipalski, inż. B. Tokarski ( po wojnie profesorowie Politechniki Gliwickiej), mgr inż. K. Górka ( b. asystent w Politechnice Lwowskiej), dr inż. J. Bystroń, dr L. Totoś, dr E. Pastor, dr inż. A. Konopnicki, inż. J. Łukaś, inż. G. Zmiacki i inż. O. Chaputa.

Nowa szkoła wymagała nowych podręczników i skryptów do nauki. Przy ich opracowywaniu szczególnie zasłużyli się profesorowie: inż. .J. Krzemień, inż. K. Markiewicz, inż. J. Klimonda i inż. O. Czapała.

Czas największego rozkwitu Państwowej Szkoły Przemysłowej przypadł na lata 1935 - 1938. W roku 1936 zmarł pierwszy dyrektor, inż. J. Stonawski. Mieszkańcy Bielska, w dowód uznania dla osiągnięć dyrektora, tłumnie zgromadzili się na jego pogrzebie. Stał się on wielką, niespotykaną dotychczas manifestacją patriotyczną. Fakt ten jest świadectwem ogromnej rangi, jaką w tamtym okresie posiadała szkoła w regionie.

Następcą dyrektora Państwowej Szkoły Przemysłowej inż. Stonawskiego był inż. M. Affanasowicz. Zarządzał on szkołą aż do wybuchu drugiej wojny światowej.

W tym czasie do szkoły uczęszczali uczniowie nie tylko z Bielska, ale także z innych miast i dalszych okolic. Dla nich szkoła prowadziła bursę, noszącą imię I. Paderewskiego. Mogła ona pomieścić od 100 do 120 uczniów. W 1939 roku bursę przeniesiono do specjalnie w tym celu wybudowanego budynku przy ul. Starobielskiej. Ponadto działalność opiekuńcza szkoły obejmowała również udzielanie skromnych stypendiów uczniowskich, a także bezpłatne dożywianie w szkole.

Działalność Państwowej Szkoły Przemysłowej dawała nie tylko, znane ogólnie w Polsce, najlepsze wyniki dydaktyczne, ale również dobre wyniki wychowawcze, które były stawiane jako jeden z najważniejszych celów szkoły. Cechą działalności wychowawczej było rozwijanie w młodzieży patriotyzmu, organizowanie wycieczek krajoznawczych i naukowych oraz działalność wielu organizacji, jak np.:

- od roku szk. 1924/25 - drużyna ZHP im. J. Poniatowskiego,

- od roku szk. 1929/30 - chór i orkiestra,

- od roku szk. 1932/33 - koło LOPP,

- od roku szk. 1933/34 - koło LMiK,

- od roku szk. 1934/35 - koło sceniczne,

- od roku szk. 1935/36 - koło mechaniczne,

- od roku szk. 1936/37 - koło fotograficzne,

- od roku szk. 1938/39 - koło PCK.

Państwowa Szkoła Przemysłowa funkcjonowała od 20 września 1913 roku do 1 września 1939 roku. Od 1919 do 1939 roku Państwową Szkołę Przemysłową opuściło 7021 absolwentów. Większość z nich pochodziło z ubogich rodzin, a ich skład socjalny wynosił średnio po 30 % dla dzieci pochodzenia robotniczo - chłopskiego, rzemieślniczego i urzędniczego. Około 600 osób z ogólnej liczby absolwentów Państwowej Szkoły Przemysłowej na stałe mieszkało w Rzeszy Niemieckiej i Republice Czechosłowackiej.

Z dniem 3 września 1939 roku rozpoczęła się hitlerowska administracja obiektu. W latach 1939 - 1945 hitlerowcy prowadzili średnią szkołę mechaniczną, tzw. Ingenieurschule (Szkołę Inżynierską). Trzeba dodać, że szkoła ta prowadzona była przez Niemców w oparciu o przejętą bazę naukowo - techniczną. Kształcono tu na wydziałach:

- 4 - letnim mechanicznym,

- 2 - letnim zawodowo - włókienniczym.


Wyzwolenie szkoły nastąpiło 12 lutego 1945. Zostały tylko zniszczone, ogołocone mury. Hitlerowcy wywieĽli lub zniszczyli całą dokumentację, księgozbiór, pomoce naukowe i sprzęt wyposażeniowy. Budynki szkoły i warsztatów szkolnych były zdewastowane w około 60 %.

Przedstawiając dzieje naszej szkoły w latach 1913 - 1945 należy również zwrócić uwagę na dzieje budynku przy ul. Słowackiego 24. Budynek ten, projektu E. Rosta z Białej, powstał w latach 1873 - 83 ( styl neorenesansowy) na planie litery "E", na cześć cesarzowej Elizabeth, żony cesarza Franciszka Józefa I. W budynku tym rada miejska umieściła Szkołę Realną, Gimnazjum Męskie i Państwową Szkołę Przemysłową ( te ostatnią w suterenie - aż do 1912r.). Całość zwano Szkołami Średnimi ( Deutsche Mittelschule).

Od 1918 roku funkcjonowała w tym budynku elitarna niemiecka szkoła średnia na poziomie liceum, przeznaczona głownie dla młodzieży pochodzącej z zamożnych mieszczańskich rodzin niemieckich i żydowskich, z językiem wykładowym niemieckim. Od 1926 do 1939 roku wprowadzono tylko nieliczne klasy z językiem polskim. W latach 1939 - 1945 była to wyłącznie niemiecka szkoła średnia. Warto dodać, że związaną z budynkiem salę gimnastyczną przy obecnej ul. Słowackiego 19 wybudowano w 1891r. a projektantem i wykonawcą obiektu był architekt I. Ungner. Obok szkolnej sali gimnastycznej niemiecki "Turnverein" wybudował swoją salę gimnastyczną. Naprzeciw ( w budynku obecnego LO nr 4 ) było starostwo powiatowe oraz sądy ( grodzki i powiatowy).


3. Działalność Państwowej Szkoły Przemysłowej w latach 1945 - 1950

Z chwilą wyzwolenia Bielska 12 lutego 1945 roku przystąpiono do organizowania polskiego szkolnictwa. Bliskość frontu i toczące się nadal walki nie stwarzały najlepszych warunków do podnoszenia z gruzów narodowej oświaty.

Budynek Państwowej Szkoły Przemysłowej został wówczas zajęty przez wojsko i zamieniony na szpital. Dlatego też rozpoczęta 16 kwietnia nauka odbywała się w dwóch prywatnych budynkach. Sześciuset trzydziestu dwóch uczniów rozpoczęło naukę w najprymitywniejszych warunkach, jakie można sobie wyobrazić. Zimne, ciasne salki pozbawione jakichkolwiek udogodnień lub pomocy naukowych. Aż trudno uwierzyć, że rok szkolny 1945/46 rozpoczęło sześciuset uczniów. Stało się to możliwe dzięki przejęciu i przystosowaniu do potrzeb szkoły trzeciego już prywatnego budynku. Dopiero 12 paĽdziernika 1945 roku Państwowa Szkoła Przemysłowa mogła powrócić do swego dawnego budynku przy dzisiejszej ul. Sixta. Pracownie i sale zniszczone były w przeszło 60 % . Ogromnym nakładem kosztów i sił, także uczniowskich, sukcesywnie dokonywano remontu szkoły.

Tuż po wojnie Państwowa Szkoła Przemysłowa kształciła fachowców dla szybko rozwijającego się na tym terenie przemysłu, zwłaszcza włókienniczego. Z roku na rok wzrastała liczba uczniów, która w latach 1949 - 1950 wynosiła 1510 i była dwukrotnie wyższa od przedwojennej. W latach 1947 - 1948 wybudowano nowy, dwupiętrowy budynek, a w 1951 roku ukończono budowę nowego skrzydła gmachu szkoły. Uzyskano w ten sposób 12 dodatkowych sal wykładowych i szereg pomieszczeń pomocniczych.

Państwowa Szkoła Przemysłowa istniała do 1950 roku. Przez wiele lat swego istnienia była szkołą zbiorczą, w której można było wyodrębnić następujące wydziały:

- mechaniczny,

- elektryczny,

- włókienniczy,

- chemiczno - farbiarski

W roku 1950 dwa pierwsze wydziały, tzn. mechaniczny i elektryczny przeniesiono do oddzielnego budynku przy ul. Słowackiego 24. Dały one początek Technikum Mechaniczno - Elektrycznemu, natomiast włókienniczy i chemiczno-farbiarski, które pozostały w budynku przy ul. Sixta, utworzyły Technikum Włókiennicze.



4. Powołanie i dzieje TME w latach 1950 - 1972

W 1950 roku w Bielsku-Białej miała miejsce reorganizacja szkolnictwa średniego, w tym zawodowego. Reorganizacja ta objęła także Państwową Szkołę Przemysłową. Jak już wspomniano, od 1 września 1950 roku Państwowa Szkoła Przemysłowa przestała istnieć, a na jej miejsce powołano: Technikum Mechaniczno-Elektryczne mieszczące się przy ul. Słowackiego 24 i obejmujące wydziały:

- mechaniczny,

- elektryczny



oraz Technikum Włókiennicze, które pozostało w budynku przy ul. Sixta z wydziałami: włókienniczym i chemiczno - farbiarskim. Budynek liczący prawie 100 lat mieścił do tej pory wiele różnego rodzaju szkół. Na szczególną uwagę zasługuje Państwowy Instytut Robót Ręcznych kształcący nauczycieli robót ręcznych dla szkół, zlokalizowany właśnie w tym budynku przez władze oświatowe od 1945 do 30 czerwca 1950r. W miejsce tego instytutu budynek przejęło Technikum Mechaniczno-Elektryczne.

Nowo otwarta placówka skupiła uczniów oraz część grona pedagogicznego byłej Państwowej Szkoły Przemysłowej i Ośrodka Szkolenia Zawodowego Fabryk Przemysłu Metalowego w Bielsku-Białej.

Pierwszym dyrektorem Technikum Mechaniczno-Elektrycznego został inż. Paulin Kasprzycki, pełniący uprzednio funkcję szefa Dyrekcji Okręgowej Szkolenia Zawodowego w Katowicach. Zastępcą dyrektora ds. pedagogicznych został prof. Teofil Molinek, który w latach 1953 - 1968 kierował szkołą wraz z zastępcą prof. Edwardem Bigajem. Po ich odejściu, w latach 1968 - 1975 dyrektorem szkoły był mgr Ludwik Gawlas, a jego zastępcami mgr inż. Zdzisław Mazurkiewicz, mgr Edward Jabłecki, mgr Franciszek Rogoliński i mgr inż. Helena Dewiszek.

2 lutego 1962 roku, mocą rozporządzenia Ministra Oświaty i Wychowania, nadano szkole imię Pawła Findera. Było to ważne wydarzenie w dziejach szkoły, które upamiętniło wmurowanie pamiątkowej tablicy na półpiętrze szkoły.

Wraz z reorganizacją szkoły w 1950 roku powołano do życia warsztaty szkolne. W 1969 roku przeniesiono je z ul. Listopadowej na ul. Sixta. Oprócz praktycznego przygotowania młodzieży do wykonywania wybranego zawodu, prowadziły one również produkcję na niewielką skalę, głównie zaś na prywatne zamówienie. W latach 1950 - 1953 kierownikiem warsztatów szkolnych był inż. Antoni Prus, następnie w latach 1953 - 1958 inż. Mieczysław Jeż - Dąbrowski, a od roku 1958 do 1967 inż. Henryk Bydliński. Jego następcą w latach 1967 - 1968 był Mieczysław Sarna, a w latach 1968 - 1977 kierownikiem warsztatów szkolnych był mgr inż. Henryk Zalejski, póĽniej p. Józef Sommer, i mgr inż. Włodzimierz Dymek.

Ważną rolę w działalności szkoły odegrał Komitet Rodzicielski. Dzięki jego dotacjom zakupiono pomoce naukowe oraz książki do szkolnej biblioteki. Komitet Rodzicielski wspomagał renowację internatu i renowację pracowni. Członkowie Komitetu obecni byli na naradach pedagogicznych, a także brali czyny udział przy organizacji egzaminów dojrzałości. Pod koniec roku szkolnego 1956/1957 zorganizowano w szkole pierwszy zjazd absolwentów Technikum Mechaniczno - Elektrycznego, podczas którego młodzieży uczącej się w Technikum wręczono, ufundowany przez Komitet Rodzicielski, sztandar szkolny.

Rekrutację do Technikum Mechaniczno-Elektrycznego przeprowadzono początkowo wśród młodzieży uczęszczającej do bielskich szkół podstawowych. Po roku 1960 zaczęto do szkoły przyjmować również młodzież z okolicznych miast i wsi. Wśród absolwentów Technikum Mechaniczno-Elektrycznego znaleĽli się uczniowie z Algierii, Korei, Cypru i Konga. Młodzieży zamiejscowej szkoła zapewniała doskonałe warunki do nauki i wypoczynku w internacie szkolnym. 23 września 1953 roku internat został przeniesiony z ul. Starobielskiej do nowo oddanego, specjalnie w tym celu wybudowanego budynku przy ul. Piastowskiej 44. W latach 1950 - 1951 internatem kierowała Maria Stachow, a póĽniej mgr Henryk Pipusz ( 1951 - 1961 ), Aleksander Szwarkowski ( 1961 - 1965), Henryk Cierpucha ( 1965 - 1970) i Henryk Bobowski ( 1970 - 1975).

 

Już w latach sześdziesiątych XX wieku uczniowie naszej szkoły brali udział w Olimpiadach Fizycznych i Matematycznych. Pierwszym laureatem w historii naszej szkoły został w 1964 roku uczeń klasy VD Tadeusz Opyrchał - Wierzbica, który zajął VI miejsce w XIII Olimpiadzie Fizycznej.

 

Zdjęcie maturalne Tadeusza Opyrchała - Wierzbicy

Wyrazem bardzo rozległych zainteresowań młodzieży technikum był fakt istnienia w szkole różnych zespołów artystycznych. Na szczególną uwagę zasługuje działalność w latach 1955 - 1964 zespołu teatralnego i recytatorskiego pod kierownictwem prof. Władysława Bielewicza, a w latach 1964 - 65 prof. Aleksandra Dobrowolskiego. Zespół uczestniczył w różnych akademiach, wieczornicach i innych imprezach ogólnoszkolnych, a do jego sukcesów należy zaliczyć wystawienie pierwszego aktu "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, dzięki któremu zajął drugie miejsce w międzyszkolnych eliminacjach w 1956 r. Warto wspomnieć, że w tymże zespole rozpoczynał swą karierę teatralną Henryk Talar, aktor Teatru Athenenum w Warszawie, który w 1962r. zajął drugie miejsce w powiatowych eliminacjach recytatorskich.

Nie sposób zapomnieć o istnieniu w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym chóru szkolnego. Pierwsze miejsce w eliminacjach chórów szkół zawodowych powiatu bielskiego w 1967 roku oraz wyróżnienie w eliminacjach wojewódzkich w Katowicach - to najważniejsze sukcesy tego zespołu kierowanego przez mgr Józefa Mokwę.

Od 1 września 1950 roku do 1 września 1972 roku szkoła działała pod nazwą Technikum Mechaniczno - Elektryczne. Do 1972 roku opuściło ją 4688 absolwentów, z których wielu kontynuowało naukę na wyższych uczelniach. Na szczególną uwagę zasługują absolwenci:

- Henryk Talar - aktor Teatru Powszechnego w Warszawie

- dr inż. Kazimierz Maczyński - były pracownik Filii Politechniki Łódzkiej
w Bielsku-B,

Maciej Szumowski - dziennikarz, redaktor ośrodka TVP w Krakowie,

mgr inż. Zdzisław Mazurkiewicz b. wizytator Kuratorium Oświaty i Wychowania

w Bielsku-B.

mgr Tadeusz Lubowski - były dyrektor Technikum Zawodowego dla Pracujących,

mgr Edward Jabłecki - długoletni dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych nr 3,

Stanisław Gola - poeta bielski.



5. Działalność Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 w latach 1972 - 1997.

1 września 1972 roku na miejsce TME utworzono Zespół Szkół Zawodowych nr 3 w Bielsku-Białej. W skład nowej szkoły weszły:

Technikum Mechaniczno - Elektryczne 5 - letnie

Technikum na podbudowie ZSZ 3 - letnie

Liceum Zawodowe 4 - letnie

Policealne Studium Zawodowe Zaoczne 2 - letnie

Technikum Zawodowe dla Pracujących 5 - letnie i 3 - letnie

oraz Wydział Zaoczny Technikum Zawodowego dla Pracujących


W 1974 roku z Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 zostały wyłączone szkoły dla pracujących i powstał Ośrodek Kształcenia Ustawicznego w części budynku od strony ul. Sienkiewicza. W 1976 roku Ośrodek Kształcenia Ustawicznego został przekształcony w Centrum Kształcenia Ustawicznego, w skład którego weszło pięć szkól dla pracujących.

Na podstawie decyzji Kuratora Oświaty i Wychowania 1 września 1977 roku do Zespołu przyłączono Zasadniczą Szkołę Zawodową Państwowej Komunikacji Samochodowej w Bielsku-Białej.

Zakładem opiekuńczym ZSZ nr 3 został Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Fabryki Samochodów Małolitrażowych.

W latach 1972 - 1975 funkcję dyrektora Zespołu pełnił mgr Ludwik Gawlas, a jego zastępcami byli: inż. Zdzisław Mazurkiewicz ( do 1974r.), mgr Edward Jabłecki i mgr Franciszek Rogoliński, natomiast od roku 1975 do 1997 dyrektorem Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 był mgr Edward Jabłecki. Zastępcami dyrektora ZSZ nr 3 byli: mgr inż. Jan Stańco, mgr Joanna Osika, mgr inż. Adam Kaliński, mgr inż. Jerzy Szostak, mgr inż. Wacław Sienicki, mgr inż. Stanisław Dankowski, mgr Barbara Gólska, mgr inż. Jan Stefko, mgr Józef Szewczyk, mgr Lidia Gliklich.

W ramach Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 w latach 1982 - 1983 uruchomiono dwa nowe kierunki kształcenia: telekomutację i elektromechanikę ogólną, w 1985 roku elektronikę ogólną, a w roku 1993 teleinformatykę.

Uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 brali udział w wielu olimpiadach, konkursach i zawodach. Na uznanie zasługuje fakt, że przygotowanie uczniów było zawsze na bardzo wysokim poziomie, co przyczyniło się do tego, iż w latach 1983 -1997 szesnastu uczniów Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 było finalistami, w tym aż siedmioro laureatami, jednej z najpoważniejszych olimpiad technicznych w Polsce, a mianowicie Olimpiady Wiedzy Technicznej. Byli to:

Mirosław Dobrzański -laureat w 1983r.,

Marek Praszkiewicz -laureat w 1988r., finalista w 1989r.,

Wojciech Głąb -laureat w 1989r., finalista w 1988r.,

Grzegorz Majer -finalista w 1988r.,

Grzegorz Mencfel -finalista w 1988r.,

Dariusz Wątroba -finalista w 1988r.,

Tomasz Praszkiewicz -finalista w 1989r.

Przemysław Dziula -finalista w 1991r.,

Piotr Wiewióra -laureat w 1993r., finalista w 1992r.,

Dorota Żur -laureatka w 1994r., finalistka w 1993r.

(pierwsza uczennica - laureatka OWT

w historii tej olimpiady),

Krzysztof Mendrok -laureat w 1994r.,

Arkadiusz Dutka -finalista w 1996r.,

Leszek Krehut -laureat w 1997r.,

Bogdan Płecha -finalista w 1997r.,

Andrzej Kopeć -finalista w 1997r.

Oprócz sukcesów naukowych uczniowie i absolwenci Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 odnosili sukcesy w sporcie, np. w piłce siatkowej i strzelectwie. Absolwent szkoły, Jerzy Pietrzyk reprezentował Polskę w konkurencjach lekkoatletycznych na Olimpiadzie w Monachium.


6. Powstanie i działalność Centrum Kształcenia Ustawicznego w latach 1974 - 1997

6.1. Geneza Centrum Kształcenia Ustawicznego

1 paĽdziernika 1952 powstaje Punkt Konsultacyjny Technikum Mechaniczno - Elektrycznego w Sosnowcu, z siedzibą przy Zasadniczej Szkole Zawodowej w Bielsku-Białej, mieszczącej się przy ul. Sikorskiego. 5 września 1953 roku Punkt Konsultacyjny przeniesiono do budynku Technikum Mechaniczno - Elektrycznego w Bielsku-Białej przy ul. Słowackiego 24, a jego kierownikiem został inż. Dębowski. W roku szkolnym 1955/1956 przemianowano Punkt Konsultacyjny na Wydział Zaoczny Technikum Mechaniczno - Elektrycznego w Bielsku-Białej.

Na przełomie lat 1958/59 powstało w Bielsku Technikum Zawodowe dla Pracujących, jako filia Wojewódzkiego Uniwersytetu Robotniczego ZMS. Filia Uniwersytetu Robotniczego mieściła się na początku w budynku Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego. Z dniem 1 września 1959 roku szkoła zmieniła swą siedzibę, przenosząc się do budynku Technikum Mechaniczno - Elektrycznego, gdzie swą działalność rozpoczęła pod nazwą Technikum Zawodowe dla Pracujących przy Uniwersytecie Robotniczym ZMS. Technikum to prowadziło wydziały:

-mechaniczny - specjalność: budowa maszyn,

-elektryczny - specjalność: elektromechanika,

-ekonomiczny - specjalność: ekonomika przemysłu.

Pierwszym dyrektorem szkoły został mgr Tadeusz Lubowski, mianowany na to stanowisko 1 stycznia 1960 roku. Szkoła liczyła wówczas 4 klasy, w których uczyło się 104 uczniów, ale w roku następnym było już siedem oddziałów z 191 uczniami. 1 września 1962 roku szkoła przeszła kolejną reorganizację stając się samodzielną jednostką o nazwie Technikum Zawodowe dla Pracujących w Bielsku-Białej. Szkoła liczyła 11 oddziałów: 8 oddziałów wydziału mechanicznego (7 oddziałów budowy maszyn, 1 oddział obróbki skrawaniem) oraz 3 oddziały wydziału elektrycznego - specjalność: elektromechanika. W roku szkolnym 1963/1964 szkoła liczyła już 13 oddziałów z 429 uczniami.

W latach 1964 - 1970 utworzono nowe specjalności: aparatura kontrolno - pomiarowa i automatyka przemysłowa oraz otwarto 3 - letnie technikum dla absolwentów ZSZ, o specjalnościach: budowa maszyn i obróbka skrawaniem. W okresie tym szkoła liczyła 16 oddziałów technikum 5 - letniego i 3 - letniego.

W roku 1971 przyznano szkole zbiorową odznakę "Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego". Uroczystość tę połączono z nadaniem szkole imienia Jędrzeja Śniadeckiego, lekarza, przyrodnika, filozofa i działacza oświatowego.

1 lutego 1972 roku otwarto 5 - semestralne Policealne Zaoczne Studium Mechaniczne dla absolwentów liceów ogólnokształcących zatrudnionych w bielskim przemyśle.

Rok szkolny 1972/1973 przyniósł zmiany organizacyjne w życiu szkoły. Decyzją władz oświatowych Technikum Zawodowe dla Pracujących zostało włączone do Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 w Bielsku-Białej. Jednak już w roku szkolnym 1973/1974 zaczęto przygotowywać się do odłączenia Technikum Zawodowego dla Pracujących od ZSZ nr 3 i utworzenia nowej placówki.


6.2. Działalność Centrum Kształcenia Ustawicznego

W roku szkolnym 1974/1975 powstaje Ośrodek Kształcenia Ustawicznego, skupiający dotychczas istniejące szkoły dla pracujących, dorosłych, mianowicie:

- 3 - letnie Technikum Zawodowe dla Pracujący im. J. Śniadeckiego na podbudowie ZSZ



-wydział zaoczny tegoż technikum,

-2 letnie Policealne Studium Zawodowe Zaoczne,

-5 letnie technikum na podbudowie szkoły podstawowej (działające do 1975 r).

Szkoła kształciła w następujących specjalnościach:

budowa maszyn,

obróbka skrawaniem,

aparatura kontrolno - pomiarowa i mechaniczna automatyka przemysłowa,

naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych,

elektromechanika ogólna.

Dyrektorem Ośrodka Kształcenia Ustawicznego w 1974r. został mgr Emil Kuder. Od 1975r. dyrektorem był mgr Jan Dzida, a jego zastępcami: mgr inż. Ireneusz Kordus i inż. Henryk Mrowiec. Kierownikiem wydziału zaocznego Technikum Zawodowego dla Pracujących był mgr Stanisław Słysz, a od 1977 do 1983 roku Czesława Różańska. W roku 1991 mgr Cz. Różańska została wicedyrektorem Centrum Kształcenia Ustawicznego, a potem od 1993 roku Zespołu Szkół Zawodowych nr 4.

W 1976 roku Ośrodek zostaje przekształcony w Centrum Kształcenia Ustawicznego. Centrum rozpoczynając swą działalność w 1976 roku znajdowało się w trudnej sytuacji kadrowej, lokalowej i dydaktycznej. Korzystając z poparcia Kuratorium Oświaty i Wychowania w Bielsku-Białej, przystąpiono do tworzenia nowoczesnej bazy dydaktycznej. Podjęto też działania organizacyjne zmierzające do rozszerzenia kierunków kształcenia.

W 1975 roku rozpoczęły swą działalność dwie nowe placówki pedagogiczne: 3-letnie Średnie Studium Zawodowe i 2-semestralne Podstawowe Studium Zawodowe. W tym roku przy Centrum Kształcenia Ustawicznego utworzono Ośrodek Szkolenia Zawodowego Zakładu Doskonalenia Zawodowego. W ramach tego Ośrodka prowadzone były kursy w takich zawodach jak: spawacz, mechanik silników spalinowych, elektromonter, ślusarz itp., a więc w zawodach, do szkolenia których Centrum posiadało bazę specjalistyczną. W roku szkolnym 1975/1976 Centrum prowadziło już kursy we własnym zakresie, rozszerzając ich typy o kursy pedagogiczne dla wykładowców szkolenia kursowego oraz dla instruktorów praktycznej nauki zawodu.

Zgodnie ze statutem przy Centrum Kształcenia Ustawicznego w 1976 roku powołano Państwową Komisję Egzaminacyjną do przeprowadzania egzaminów na tytuł robotnika wykwalifikowanego, mistrza w zawodzie lub mistrza dyplomowanego oraz Państwową Komisję Egzaminacyjną do przeprowadzania egzaminów eksternistycznych z zakresu programu nauczania zasadniczej szkoły zawodowej, technikum, średniego studium zawodowego oraz policealnego studium zawodowego dla pracujących.

17 czerwca 1978 roku Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Bielsku-Białej otrzymało sztandar przyznany placówce przez władze oświatowe. Sztandar ufundowany został przez Społeczny Komitet Opiekuńczy, grupujący przedstawicieli zakładów pracy, z których rekrutowali się słuchacze Centrum. W czasie uroczystości przedstawiciel Ministerstwa Oświaty i Wychowania mgr Józef Mandelski, w uznaniu zasług oświatowych i wychowawczych, wręczył Centrum Kształcenia Ustawicznego Medal Komisji Edukacji Narodowej. Wicekurator mgr Mieczysław Grygierzec wręczył także Medal Komisji Edukacji Narodowej dyrektorowi Centrum Kształcenia Ustawicznego mgr Janowi Dzidzie.

W 1983 roku w ramach Centrum Kształcenia Ustawicznego powstała Zasadnicza Szkoła Zawodowa kształcąca w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych i elektromechanik pojazdów samochodowych, a w roku 1990 utworzono 5-letnie Technikum Zawodowe o specjalności elektromechanika ogólna.

W roku 1993 zostało rozwiązane Centrum Kształcenia Ustawicznego i powstaje Zespół Szkół Zawodowych nr 4 im. J. Śniadeckiego w Bielsku-Białej. W skład ZSZ nr 4 weszły 3 typy szkół: Zasadnicza Szkoła Zawodowa, 5-letnie Technikum Zawodowe i 3-letnie Technikum dla Dorosłych.

W 1997 roku Zespół Szkół Zawodowych nr 4 został rozwiązany i włączony do ZSEEiM w Bielsku-Białej.


7. Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych

W 1997 roku zostają rozwiązane: Zespół Szkół Zawodowych nr 3 i Zespół Szkół Zawodowych nr 4, na miejsce których założono nowy Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej. W skład nowego Zespołu weszły:

-5-letnie Technikum o specjalnościach:

budowa maszyn,

budowa silników spalinowych,

elektronika ogólna,

teleinformatyka,

energoelektronika,

elektromechanika ogólna,

technik elektronik,

technik elektryk,

-4-letnie Liceum Zawodowe o specjalnościach:

elektromechanik urządzeń przemysłowych,

mechanik naprawy maszyn i urządzeń,



-3-letnia Szkoła Zasadnicza o specjalnościach:

mechanik pojazdów samochodowych,

elektromechanik pojazdów

samochodowych,

-3-letnie Technikum dla Dorosłych o specjalnościach:

budowa maszyn,

elektromechanika ogólna,

energoelektronika,

naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych

Łącznie Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w 1997 roku liczył 68 oddziałów i 2028 uczniów.

Dyrektorem Zespołu Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych został mgr Jan Dzida, a jego zastępcami: mgr Cz. Różańska, mgr L. Gliklich, mgr inż. I. Kordos i mgr J. Szewczyk, a od 01.01.1998r. mgr K. Boczkowski. Kadrę kierowniczą tworzyli też: mgr inż. W. Kuczyński - kierownik wydziału Technikum dla Dorosłych, mgr inż. G. Telok - kierownik szkolenia praktycznego, inż. K. Teodorczyk - kierownik warsztatów szkolnych, p. T. Rusak - z-ca kierownika warsztatów szkolnych. Od 15 lutego 1999 r kierownikiem wydziału Technikum dla Dorosłych został mgr Stanisław Adamaszek.

Dzięki osiąganym bardzo wysokim wynikom w nauce w ostatnim okresie kilku uczniów naszej szkoły otrzymało stypendium Prezesa Rady Ministrów.

Są to:

Michał Sewera,

Krzysztof Fuminkowski,

Rafał Plewa,

Paweł Rączka,

Adam Połącarz.

W grudniu 1999 r. Michał Sewera otrzymał stypendium Ministra Edukacji Narodowej.

Ponadto uczniowie: Piotr Skowroński i Krzysztof Barabasz otrzymali stypendium wiceprezydenta Bielska-Białej.

O tym, że w naszym Zespole rzetelnie podchodzi się do zawodowego kształcenia niech świadczy fakt, że w ciągu ostatnich dwu lat trzech uczniów było finalistami Olimpiady Wiedzy Technicznej. Byli to uczniowie:

Bogdan Plecha -finalista w 1998r.,

Rafał Plewa -finalista w 1998r.,

Klaudiusz Wątroba -finalista w 1999r.

Jednocześnie uczniowie naszej szkoły zajmowali czołowe miejsca w Olimpiadzie Elektrycznej i Elektronicznej, Olimpiadzie Fizycznej, Olimpiadzie Wiedzy Ekologicznej, w Konkursie "Sprawny w zawodzie", pomnażając osiągnięcia szkoły.

Od lat Zespół przoduje też w Wojewódzkim Konkursie Prac Dyplomowych, a absolwenci Technikum zajmują w tym konkursie czołowe miejsca.

Organem prowadzącym Zespołu Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych jest Urząd Miejski w Bielsku-Białej, a nadzór pedagogiczny pełni Delegatura Śląskiego Kuratorium Oświaty.

Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w 2000 roku jest zbiorczym ośrodkiem oświatowym skupiającym następujące rodzaje szkół:

-Technikum,

-Liceum Zawodowe,

-Szkołę Zasadniczą,

-Technikum dla Dorosłych.

Technikum kształci uczniów w następujących zawodach:

- technik elektronik - jest to zawód kształcący w zakresie szeroko rozumianej elektroniki przemysłowej i użytkowej. Uczniowie poznają najpierw ogólne podstawy elektrotechniki i elektroniki, a następnie zapoznają się z poszczególnymi elementami i strukturami różnorakich układów elektronicznych, Ľródłami prądu elektrycznego, uczą się projektować schematy elektroniczne i określać możliwość ich zastosowania. Uczniowie starszych klas tego kierunku, w ramach porozumienia z Filią Politechniki Łódzkiej realizują zajęcia praktyczne w pracowniach elektronicznych tej uczelni. Specjalizacje w tym zawodzie to:

- systemy i sieci komputerowe,

- urządzenia audio-video,

- automatyka przemysłowa.

technik elektryk - jest to zawód kształcący całościowo fachowców dziedzin elektrycznych. Uczniowie oprócz przedmiotów ogólnych opanowują wiedze kierunkową dotyczącą podstaw elektrotechniki, wytwarzania energii elektrycznej, systemów przesyłania energii elektrycznej, miernictwa elektrycznego itp. Nowy program nauczania kładzie nacisk na praktyczne zastosowanie wiedzy podczas zajęć w pracowniach i laboratoriach. Szkoła posiada nowoczesne laboratoria do realizacji tego programu.

Specjalizacje w tym zawodzie to:

-energoelektronika,

-elektroenergetyka,

-maszyny elektryczne,

-instalacje elektryczne.

technik telekomunikacji - jest to kierunek nowoczesny i przyszłościowy obejmujący swym zakresem nowoczesne sieci telekomunikacyjne, telefonię cyfrową, sieciową, i ruchową, transmisję danych, wideotelefonię, telewizję satelitarną itp. Uczniowie tej klasy ucząc się specjalności o nazwie teleinformatyka otrzymują podstawy zarówno elektrotechniki, jak i elektroniki. Opanowują w pełni zasady obsługi programów i sieci komputerowych oraz urządzeń telekomunikacji.

technik mechanik - uczniowie wybierający ten kierunek kształcenia opanowują wiedzę z zakresu przedmiotów ogólnych oraz zawodowych takich jak: maszynoznawstwo, podstawy konstrukcji maszyn, elektrotechnika i elektronika, automatyka i robotyka. W tym zawodzie można uzyskać specjalizację z zakresu:

-obsługi i naprawy pojazdów samochodowych,

-samochodów i ciągników.

Uczniowie Liceum Zawodowego mogą kształcić się w zawodach:

elektryk,

mechanik - monter maszyn i urządzeń - o specjalności: maszyny i urządzenia

przemysłowe,


a uczniowie Szkoły Zasadniczej w zawodach:

elektromechanik pojazdów samochodowych,

mechanik pojazdów samochodowych.



Natomiast słuchacze Technikum dla Dorosłych w zawodach:

technik elektryk,

technik mechanik.



Uchwałą Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 11 maja 1999 roku ZSEEiM otrzymał imię Jędrzeja Śniadeckiego.

Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych jest jedną z dwudziestu średnich szkół technicznych w Polsce kultywujących ponad 100-letnie tradycje.

Minione pokolenia nauczycieli, wykładowc♠ów, pedagogów i uczniów wypracowały przedstawioną powyżej historię naszej szkoły.

Pokolenia te przekazały nam dziedzictwo, którego jesteśmy kontynuatorami.

Uczniowie ZSEEiM mają niewątpliwie zaszczyt uczęszczać do jednej z najlepszych średnich szkół technicznych w naszym regionie. Naszym obowiązkiem jest pamiętać o tym i swą codzienną pracą tworzyć dalszy ciąg tej historii.